Przez dziesięciolecia sądzono, że niemal wszystkie szkolne dzienniki z końca wojny uległy zniszczeniu w pożogach nalotów. Najnowsze badania obalają ten pogląd: ponad 100 dzienników szkolnych z 1945 roku – z 30 prefektur Japonii oraz z Tajwanu - przetrwało. Zapiski te rzucają nowe światło na życie dzieci i nauczycieli w cieniu wojny.

Zapiski z ostatnich miesięcy wojny

„Gakkō Nisshi” (学校日誌) to prowadzone przez nauczycieli dzienniki szkolne, dokumentujące codzienne wydarzenia w szkołach. Mimo że zazwyczaj nie są one udostępniane publicznie, badacze z zespołu profesora honorowego Toshihiko Saitō z Uniwersytetu Gakushūin uzyskali dostęp do wyjątkowych materiałów z roku szkolnego Shōwa 20 (1945) - ostatniego roku wojny.

W dokumentach opisano m.in. alarmy lotnicze przerywające lekcje, odwoływane uroczystości, a także śmierć dzieci podczas nalotów. Są to pierwszoosobowe relacje z frontu życia cywilnego, które dotąd pozostawały w archiwach.

15 sierpnia 1945: dzień, który zatrzymał szkoły

Wielu nauczycieli w swoich zapiskach odnotowało reakcje uczniów na przemówienie cesarza Hirohito, które ogłosiło koniec wojny. W dziennikach znajdują się opisy łez, smutku i rozpaczy po przegranej, co, zdaniem badaczy, świadczy o głębokim przesiąknięciu systemu edukacji wartościami militarystycznymi i lojalnością wobec cesarza.

Z drugiej strony - w dzienniku szkoły w Azumino (pref. Nagano) - koniec wojny został ujęty jako moment nadziei:

„Ogłoszono cesarski edykt przywracający pokój” - napisano, unikając słowa „kapitulacja”. Zdaniem badaczy może to świadczyć o pragnieniu nowego początku.

Nowe źródło do badań nad wojenną codziennością

Zachowane dzienniki stanowią unikalny materiał źródłowy, który dokumentuje, jak wojna wpływała na społeczności lokalne - dzieci, rodziców, nauczycieli.

Profesor Saitō komentuje:

„To nieocenione źródła, które pozwalają zrozumieć, jak ludność cywilna była wciągana w wojnę. Trzeba je badać, by przekazać kolejnym pokoleniom, co wojna naprawdę oznaczała”.

Źródło artykułu: NHK News

Ze względu na ograniczenia licencyjne obraz został wygenerowany przez sztuczną inteligencję na potrzeby artykułu i odbiega od rzeczywistości.